شاپان چیست
شاپان یا شاپون، نوعی رنگ آستری است که برای تغییر رنگ زمینه چوب مورد استفاده قرار می گیرد. این آستری برای قهوه ای کردن چوب، پتینه کاری و … کاربرد فراوانی دارد. شاپان نمی تواند به تنهایی به عنوان لایه استفاده شود. به همین دلیل، باید در لایه های بعد توسط انواع وارنیش تثبیت و مورد محافظت قرار گیرد.
رنگ های آستری ها انواع مختلفی دارند که از آن جمله می توان رنگ های آستری پایه آب، فوری و روغنی را نام برد. بیشترین کاربرد شاپان، رنگ کردن چوب های روسی است. رنگ این نوع چوب کرم است و برای تغییر آن رنگ شاپان مورد استفاده قرار می گیرد.
معادل شاپان در انگلیسی
در انگلیسی شاپان در خانواده بزرگ Stain قرار می گیرد. معادل واژه شاپان در انگلیسی، رنگ روغنی آلکیدی است. واژه Gel stain نزدیک ترین نامی است که می توان آن را مشابه شاپان مرسوم در ایران قرار داد.
قیمت خرید و فروش شاپان
این آستری در واقع قیر تصفیه شده است که اغلب در دو رنگ مشکی و قهوه‌ای و در ظرف های یک کیلویی پلاستیکی به فروش می رسد. در زمان خرید باید به نوشته روی قوطی توجه شود. زیرا، تشخیص مشکی یا قهوه‌ای بودن آن به صورت ظاهری بسیار مشکل است. چون هر دو رنگ شبیه قیر و به رنگ سیاه است.
شاپان قهوه ای در واقع همان نوع مشکی است که با اضافه کردن پودر اخرا به آن حاصل می شود. این آستر یکی از ارزان ترین مواد موجود برای رنگ کاری چوب است.
شاپان چه کاربرد هایی دارد
همان‌طور که پیش از این به آن اشاره شد، از شاپان به‌عنوان رنگ آستر و پایه چوب استفاده می شود. یکی از کاربرد های اصلی آن به عنوان رنگ آستری برای انواع چوب های روسی نظیر نراد، یولکا، ساسنا و … است.
چوب روسی به رنگ کرم یا نخودی است. اغلب برای این که اساتید، رنگ سازه های ساخته شده با این نوع چوب را به رنگ قهوه ای، قهوه ای تیره و یا فندقی تغییر دهند، از آستری های روغنی مانند شاپان یا آستری فوری مانند جوهر استفاده می کنند.
نکته
مصرف این آستری محدود به چوب روسی نیست و برای تغییر رنگ راش، بلوط و … هم مورد استفاده قرار می گیرد. شاپان به دلیل داشتن قیمت ارزان، سهولت در اجرا روی قطعه چوبی و حلال ارزان مانند بنزین، محبوبیت فراوانی بین اساتید و علاقه مندان به رنگ کاری چوب دارد.
شرکت های دانش بنیان موفق به تولید آستری های پایه آب شده اند. اما، نداشتن دانش کافی در بازاریابی و فروش و مشکل استفاده از آن در چوب های روکش شده موجب می شود شاپان با اختلاف زیاد به عنوان آستری چوب محبوب در میان رنگ کار های قدیمی مورد استفاده قرار گیرد.
روش استفاده از آستری شاپان
برای استفاده از شاپان باید ابتدا آن را رقیق کرد. این آستری در مشتقات نفتی مانند نفت، تینر روغنی، گازوئیل و بنزین به خوبی حل می شود. اما، بهترین حلال آن برای استفاده در رنگ کاری بنزین است.
از آن جایی که این رنگ جذب چوب می شود و لایه ایجاد نمی کند باید از حلالی استفاده کرد که فرار بوده و به راحتی تبخیر می شود. بنزین حلالی است که این ویژگی ها را داشته و به سرعت تبخیر می شود.
موادی نظیر نفت و گازوئیل مدت زیادی روی سطح چوب باقی مانده و سطح چوب را چرب می کنند. در این حالت وقتی رنگ های فوری روی سطح چوب اجرا شوند، بین رنگ و چوب چسبندگی اتفاق نمی افتد. به همین دلیل، پس از مدتی رنگ پوسته می شود.
علاوه بر این، قابلیت حل کردن شاپان توسط نفت و گازوئیل کم است و نمی توان توسط این حلال ها شاپان تیره تهیه کرد. از این رو، برای ساخت آن ابتدا به مقدار لازم بنزین را در ظرفی ریخته و شاپان را کم کم به آن اضافه می کنیم.
پس از هر بار اضافه کردن شاپان، ترکیب را به خوبی هم می زنیم تا به طور کامل در بنزین حل شود. هر چه نسبت بنزین به شاپان بیشتر باشد رنگ آن روشن تر خواهد شد. شاپان مشکی پس از رقیق شدن به رنگ گردویی و شاپان قهوه ای نیز پس از رقیق شدن به رنگ فندقی تبدیل می شود.
حلال مناسب کدام است
برخی از تینر روغنی و برخی دیگر از نفت یا گازوئیل برای حل کردن شاپان استفاده می کنند. با وجود این که این حلال ها شاپان را حل کرده و از غلظت بالای آن می کاهند، اما مدت زمان خشک شدن آستری را به مراتب افزایش می دهند. از این رو، پس از اجرای آستری روی چوب و حتی خشک شدن آن یک لایه چرب روی رنگ آستری مشاهده خواهید کرد.
با این توصیف، بهترین حلال این آستری بنزین است. بنزین به دلیل فراریت بالا و هوا خشک بودن، بهتر از حلال های دیگر قیر را حل می کند. در این صورت آستری در سریع ترین حالت ممکن خشک خواهد شد. این حلال به دلیل نداشتن چربی، موجب خرابی سیلر، کیلر نمی شود.
بنزین و شاپان به چه نسبتی حل می شوند
نسبت مناسب بنزین و شاپان برای حل کردن، بستگی به تم رنگ مورد نظر دارد. اگر می خواهید رنگ قهوه‌ای تیره روی چوب اجرا کنید، می توانید یک کیلو شاپان مشکی را با یک لیتر بنزین ترکیب کنید. پس از اجرای آن روی چوب مشاهده خواهید کرد که رنگ قهوه‌ای تیره روی چوب اجرا شده است. اگر مایل هستید رنگ قهوه ای کمی روشن تر باشد، باید مقدار بیشتری بنزین به آن اضافه کنید.
با استفاده از ترکیب بنزین و شاپان قهوه‌ای می توان به یک رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز دست یافت. پس از اجرا این رنگ روی چوب، شاهد یک رنگ قهوه‌ای زنده تر بوده و تیرگی شاپون مشکی را نخواهید داشت.
روش حل کردن شاپان در حلال بنزین
برای حل کردن این آستری کافی است محتویات موجود در ظرف یک کیلویی را به یک ظرف بزرگ تر، ترجیحا پلاستیکی و چهار کیلویی است انتقال دهید. برای شروع به ازای هر یک کیلو شاپان، یک لیتر بنزین اضافه کرده و با استفاده از یک تکه چوب آن ها را به خوبی مخلوط کنید.
شاپان به این سادگی حل نمی شود. از این رو، برای حل کردن سریع آن باید دستکش پلاستیکی بنایی به دست کرده و شاپان را با دست در داخل بنزین ورز دهید. به این ترتیب شاپان سریع تر حل شده و به نتیجه دل خواه می رسید.
نکته
این آستری معمولا در فصل زمستان به سردی هوا واکنش نشان داده و کمی سفت می شود. به همین دلیل، حل کردن شاپان در زمستان بسیار سخت تر و طولانی تر از حل کردن در تابستان است.
نکته
توصیه می شود از دستکش پلاستیکی بنایی برای حل کردن و اجرای این آستری روی چوب استفاده کنید. زیرا، بنزین حاوی مقادیر بسیار زیادی از مواد سمی و سرطان زا است.
اگر به دستکش پلاستیکی دسترسی ندارید بهتر است آستری را با استفاده از قلم مو روی کار اجرا و سپس با یک دستمال خشک رنگ اجرا شده را سریع پاک کنید. این کار موجب می شود خط قلم مو روی کار باقی نماند.
روش های اجرای شاپان روی سطوح چوبی
سه روش اصلی برای این کار وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از پارچه
قلم مو
پیستوله رنگ پاش
نحوه استفاده از قلم مو
این روش از نظر بهداشتی توصیه می شود. زیرا، امکان برخورد دست با مواد و مصالح کار نظیر قیر و بنزین کاهش می یابد. ایرادی که در این روش مشاهده می شود، به جا ماندن رد قلم مو روی چوب است که به مرور موجب تیرگی و یا تفاوت رنگ قسمت های مختلف سطوح چوبی می شود.
مزیت استفاده از قلم مو در مقایسه با استفاده از پارچه این است که ماده آستری، با دست برخوردی نخواهد داشت و بهداشتی تر است. اما ایراد آن این است که، معمولا رد قلم مو روی کار باقی مانده و کار نهایی دورنگ و یا روشن و تیره می شود. برای از بین بردن این دو رنگی آستری، می توان از یک پارچه تمیز استفاده کرد.
نحوه استفاده از پیستوله رنگ پاش
پیستوله نوعی ابزار رنگ آمیزی سطوح مختلف است که از یک مخزن، یک لوله و در نهایت سری مخصوص تشکیل شده است. این روش نسبت به دو روش دیگر رواج کمتری دارد.
زیرا، پیستوله نسبت به قلم مو بزرگ تر بوده و کنترل آن هنگام کار سخت است. از این رو، ممکن است کار نهایی یکدست و تمیز از آب در نیاید. حرکت پیستوله حتما باید یکنواخت و یکدست باشد. درصورت تکرار، سطح پررنگ شده و احتمال سایه و روشن شدن کار وجود دارد.
در استفاده از شاپان چه مواردی را مورد توجه قرار دهیم
شاپان یک آستری برای تغییر رنگ چوب به قهوه ای است و هیچ خاصیت محافظتی روی سطح چوب ندارد. بنابراین، نمی توان از آن به عنوان یک رنگ نهایی استفاده کرد.
در صورتی که روی این آستری از رنگ هایی مانند سیلر و کیلر استفاده نشود، بعد از گذشت مدت کوتاهی رنگ شاپان کم رنگ شده و حتی با قرار گرفتن مقابل نور خورشید به طور کامل تبخیر و از بین می رود.
حلال شاپان بنزین است. در صورت استفاده از حلال های دیگر مانند گازوئیل و یا تینر روغنی، سطح کار چرب شده و از کیفیت نهایی رنگ کاسته می شود. علاوه بر این، موجب پوسته شدن و تخریب رنگ می شود.
شاپان باید به صورت مالشی روی کار اجرا شود. در صورت استفاده از قلم مو و پیستوله، باید با یک دستمال خشک سطح شاپان کاری شده را یکدست نمود.
قلم مو باعث قرار گرفتن یکباره حجم زیادی از آن در یک نقطه شده و در نتیجه لکه ایجاد می شود. به همین دلیل، باید به سرعت با یک دستمال خشک اضافه شاپان را جمع و سطح کار را یکدست کرد.
استفاده از پیستوله می تواند بسیار خطرناک باشد. زیرا، بنزین موجود در شاپان توسط پیستوله به صورت پودر در می آید. از این رو، با کوچک ترین جرقه نظیر وجود الکتریسیته ساکن در لباس یا حتی افتادن یک قطعه فلزی روی زمین، می تواند منجر به اتفاق جبران ناپذیری شود.
علت محبوبیت شاپان، قیمت ارزان و در دسترس بودن آن است. حلال آن (بنزین) نیز به راحتی و با قیمت کم تهیه می شود. اما باید توجه شود که این دو ماده نفتی مانند تمامی مواد شیمیایی دارای آلودگی بوده و برای سلامتی انسان مضر است.
شاپان یا شاپون، نوعی رنگ آستری است که برای تغییر رنگ زمینه چوب مورد استفاده قرار می گیرد. این آستری برای قهوه ای کردن چوب، پتینه کاری و … کاربرد فراوانی دارد. شاپان نمی تواند به تنهایی به عنوان لایه استفاده شود. به همین دلیل، باید در لایه های بعد توسط انواع وارنیش تثبیت و مورد محافظت قرار گیرد.
رنگ های آستری ها انواع مختلفی دارند که از آن جمله می توان رنگ های آستری پایه آب، فوری و روغنی را نام برد. بیشترین کاربرد شاپان، رنگ کردن چوب های روسی است. رنگ این نوع چوب کرم است و برای تغییر آن رنگ شاپان مورد استفاده قرار می گیرد.
معادل شاپان در انگلیسی
در انگلیسی شاپان در خانواده بزرگ Stain قرار می گیرد. معادل واژه شاپان در انگلیسی، رنگ روغنی آلکیدی است. واژه Gel stain نزدیک ترین نامی است که می توان آن را مشابه شاپان مرسوم در ایران قرار داد.
قیمت خرید و فروش شاپان
این آستری در واقع قیر تصفیه شده است که اغلب در دو رنگ مشکی و قهوه‌ای و در ظرف های یک کیلویی پلاستیکی به فروش می رسد. در زمان خرید باید به نوشته روی قوطی توجه شود. زیرا، تشخیص مشکی یا قهوه‌ای بودن آن به صورت ظاهری بسیار مشکل است. چون هر دو رنگ شبیه قیر و به رنگ سیاه است.
شاپان قهوه ای در واقع همان نوع مشکی است که با اضافه کردن پودر اخرا به آن حاصل می شود. این آستر یکی از ارزان ترین مواد موجود برای رنگ کاری چوب است.
شاپان چه کاربرد هایی دارد
همان‌طور که پیش از این به آن اشاره شد، از شاپان به‌عنوان رنگ آستر و پایه چوب استفاده می شود. یکی از کاربرد های اصلی آن به عنوان رنگ آستری برای انواع چوب های روسی نظیر نراد، یولکا، ساسنا و … است.
چوب روسی به رنگ کرم یا نخودی است. اغلب برای این که اساتید، رنگ سازه های ساخته شده با این نوع چوب را به رنگ قهوه ای، قهوه ای تیره و یا فندقی تغییر دهند، از آستری های روغنی مانند شاپان یا آستری فوری مانند جوهر استفاده می کنند.
نکته
مصرف این آستری محدود به چوب روسی نیست و برای تغییر رنگ راش، بلوط و … هم مورد استفاده قرار می گیرد. شاپان به دلیل داشتن قیمت ارزان، سهولت در اجرا روی قطعه چوبی و حلال ارزان مانند بنزین، محبوبیت فراوانی بین اساتید و علاقه مندان به رنگ کاری چوب دارد.
شرکت های دانش بنیان موفق به تولید آستری های پایه آب شده اند. اما، نداشتن دانش کافی در بازاریابی و فروش و مشکل استفاده از آن در چوب های روکش شده موجب می شود شاپان با اختلاف زیاد به عنوان آستری چوب محبوب در میان رنگ کار های قدیمی مورد استفاده قرار گیرد.
روش استفاده از آستری شاپان
برای استفاده از شاپان باید ابتدا آن را رقیق کرد. این آستری در مشتقات نفتی مانند نفت، تینر روغنی، گازوئیل و بنزین به خوبی حل می شود. اما، بهترین حلال آن برای استفاده در رنگ کاری بنزین است.
از آن جایی که این رنگ جذب چوب می شود و لایه ایجاد نمی کند باید از حلالی استفاده کرد که فرار بوده و به راحتی تبخیر می شود. بنزین حلالی است که این ویژگی ها را داشته و به سرعت تبخیر می شود.
موادی نظیر نفت و گازوئیل مدت زیادی روی سطح چوب باقی مانده و سطح چوب را چرب می کنند. در این حالت وقتی رنگ های فوری روی سطح چوب اجرا شوند، بین رنگ و چوب چسبندگی اتفاق نمی افتد. به همین دلیل، پس از مدتی رنگ پوسته می شود.
علاوه بر این، قابلیت حل کردن شاپان توسط نفت و گازوئیل کم است و نمی توان توسط این حلال ها شاپان تیره تهیه کرد. از این رو، برای ساخت آن ابتدا به مقدار لازم بنزین را در ظرفی ریخته و شاپان را کم کم به آن اضافه می کنیم.
پس از هر بار اضافه کردن شاپان، ترکیب را به خوبی هم می زنیم تا به طور کامل در بنزین حل شود. هر چه نسبت بنزین به شاپان بیشتر باشد رنگ آن روشن تر خواهد شد. شاپان مشکی پس از رقیق شدن به رنگ گردویی و شاپان قهوه ای نیز پس از رقیق شدن به رنگ فندقی تبدیل می شود.
حلال مناسب کدام است
برخی از تینر روغنی و برخی دیگر از نفت یا گازوئیل برای حل کردن شاپان استفاده می کنند. با وجود این که این حلال ها شاپان را حل کرده و از غلظت بالای آن می کاهند، اما مدت زمان خشک شدن آستری را به مراتب افزایش می دهند. از این رو، پس از اجرای آستری روی چوب و حتی خشک شدن آن یک لایه چرب روی رنگ آستری مشاهده خواهید کرد.
با این توصیف، بهترین حلال این آستری بنزین است. بنزین به دلیل فراریت بالا و هوا خشک بودن، بهتر از حلال های دیگر قیر را حل می کند. در این صورت آستری در سریع ترین حالت ممکن خشک خواهد شد. این حلال به دلیل نداشتن چربی، موجب خرابی سیلر، کیلر نمی شود.
بنزین و شاپان به چه نسبتی حل می شوند
نسبت مناسب بنزین و شاپان برای حل کردن، بستگی به تم رنگ مورد نظر دارد. اگر می خواهید رنگ قهوه‌ای تیره روی چوب اجرا کنید، می توانید یک کیلو شاپان مشکی را با یک لیتر بنزین ترکیب کنید. پس از اجرای آن روی چوب مشاهده خواهید کرد که رنگ قهوه‌ای تیره روی چوب اجرا شده است. اگر مایل هستید رنگ قهوه ای کمی روشن تر باشد، باید مقدار بیشتری بنزین به آن اضافه کنید.
با استفاده از ترکیب بنزین و شاپان قهوه‌ای می توان به یک رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز دست یافت. پس از اجرا این رنگ روی چوب، شاهد یک رنگ قهوه‌ای زنده تر بوده و تیرگی شاپون مشکی را نخواهید داشت.
روش حل کردن شاپان در حلال بنزین
برای حل کردن این آستری کافی است محتویات موجود در ظرف یک کیلویی را به یک ظرف بزرگ تر، ترجیحا پلاستیکی و چهار کیلویی است انتقال دهید. برای شروع به ازای هر یک کیلو شاپان، یک لیتر بنزین اضافه کرده و با استفاده از یک تکه چوب آن ها را به خوبی مخلوط کنید.
شاپان به این سادگی حل نمی شود. از این رو، برای حل کردن سریع آن باید دستکش پلاستیکی بنایی به دست کرده و شاپان را با دست در داخل بنزین ورز دهید. به این ترتیب شاپان سریع تر حل شده و به نتیجه دل خواه می رسید.
نکته
این آستری معمولا در فصل زمستان به سردی هوا واکنش نشان داده و کمی سفت می شود. به همین دلیل، حل کردن شاپان در زمستان بسیار سخت تر و طولانی تر از حل کردن در تابستان است.
نکته
توصیه می شود از دستکش پلاستیکی بنایی برای حل کردن و اجرای این آستری روی چوب استفاده کنید. زیرا، بنزین حاوی مقادیر بسیار زیادی از مواد سمی و سرطان زا است.
اگر به دستکش پلاستیکی دسترسی ندارید بهتر است آستری را با استفاده از قلم مو روی کار اجرا و سپس با یک دستمال خشک رنگ اجرا شده را سریع پاک کنید. این کار موجب می شود خط قلم مو روی کار باقی نماند.
روش های اجرای شاپان روی سطوح چوبی
سه روش اصلی برای این کار وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از پارچه
قلم مو
پیستوله رنگ پاش
نحوه استفاده از قلم مو
این روش از نظر بهداشتی توصیه می شود. زیرا، امکان برخورد دست با مواد و مصالح کار نظیر قیر و بنزین کاهش می یابد. ایرادی که در این روش مشاهده می شود، به جا ماندن رد قلم مو روی چوب است که به مرور موجب تیرگی و یا تفاوت رنگ قسمت های مختلف سطوح چوبی می شود.
مزیت استفاده از قلم مو در مقایسه با استفاده از پارچه این است که ماده آستری، با دست برخوردی نخواهد داشت و بهداشتی تر است. اما ایراد آن این است که، معمولا رد قلم مو روی کار باقی مانده و کار نهایی دورنگ و یا روشن و تیره می شود. برای از بین بردن این دو رنگی آستری، می توان از یک پارچه تمیز استفاده کرد.
نحوه استفاده از پیستوله رنگ پاش
پیستوله نوعی ابزار رنگ آمیزی سطوح مختلف است که از یک مخزن، یک لوله و در نهایت سری مخصوص تشکیل شده است. این روش نسبت به دو روش دیگر رواج کمتری دارد.
زیرا، پیستوله نسبت به قلم مو بزرگ تر بوده و کنترل آن هنگام کار سخت است. از این رو، ممکن است کار نهایی یکدست و تمیز از آب در نیاید. حرکت پیستوله حتما باید یکنواخت و یکدست باشد. درصورت تکرار، سطح پررنگ شده و احتمال سایه و روشن شدن کار وجود دارد.
در استفاده از شاپان چه مواردی را مورد توجه قرار دهیم
شاپان یک آستری برای تغییر رنگ چوب به قهوه ای است و هیچ خاصیت محافظتی روی سطح چوب ندارد. بنابراین، نمی توان از آن به عنوان یک رنگ نهایی استفاده کرد.
در صورتی که روی این آستری از رنگ هایی مانند سیلر و کیلر استفاده نشود، بعد از گذشت مدت کوتاهی رنگ شاپان کم رنگ شده و حتی با قرار گرفتن مقابل نور خورشید به طور کامل تبخیر و از بین می رود.
حلال شاپان بنزین است. در صورت استفاده از حلال های دیگر مانند گازوئیل و یا تینر روغنی، سطح کار چرب شده و از کیفیت نهایی رنگ کاسته می شود. علاوه بر این، موجب پوسته شدن و تخریب رنگ می شود.
شاپان باید به صورت مالشی روی کار اجرا شود. در صورت استفاده از قلم مو و پیستوله، باید با یک دستمال خشک سطح شاپان کاری شده را یکدست نمود.
قلم مو باعث قرار گرفتن یکباره حجم زیادی از آن در یک نقطه شده و در نتیجه لکه ایجاد می شود. به همین دلیل، باید به سرعت با یک دستمال خشک اضافه شاپان را جمع و سطح کار را یکدست کرد.
استفاده از پیستوله می تواند بسیار خطرناک باشد. زیرا، بنزین موجود در شاپان توسط پیستوله به صورت پودر در می آید. از این رو، با کوچک ترین جرقه نظیر وجود الکتریسیته ساکن در لباس یا حتی افتادن یک قطعه فلزی روی زمین، می تواند منجر به اتفاق جبران ناپذیری شود.
علت محبوبیت شاپان، قیمت ارزان و در دسترس بودن آن است. حلال آن (بنزین) نیز به راحتی و با قیمت کم تهیه می شود. اما باید توجه شود که این دو ماده نفتی مانند تمامی مواد شیمیایی دارای آلودگی بوده و برای سلامتی انسان مضر است.
شاپان چیست
شاپان یا شاپون، نوعی رنگ آستری است که برای تغییر رنگ زمینه چوب مورد استفاده قرار می گیرد. این آستری برای قهوه ای کردن چوب، پتینه کاری و … کاربرد فراوانی دارد. شاپان نمی تواند به تنهایی به عنوان لایه استفاده شود. به همین دلیل، باید در لایه های بعد توسط انواع وارنیش تثبیت و مورد محافظت قرار گیرد.
رنگ های آستری ها انواع مختلفی دارند که از آن جمله می توان رنگ های آستری پایه آب، فوری و روغنی را نام برد. بیشترین کاربرد شاپان، رنگ کردن چوب های روسی است. رنگ این نوع چوب کرم است و برای تغییر آن رنگ شاپان مورد استفاده قرار می گیرد.
معادل شاپان در انگلیسی
در انگلیسی شاپان در خانواده بزرگ Stain قرار می گیرد. معادل واژه شاپان در انگلیسی، رنگ روغنی آلکیدی است. واژه Gel stain نزدیک ترین نامی است که می توان آن را مشابه شاپان مرسوم در ایران قرار داد.
قیمت خرید و فروش شاپان
این آستری در واقع قیر تصفیه شده است که اغلب در دو رنگ مشکی و قهوه‌ای و در ظرف های یک کیلویی پلاستیکی به فروش می رسد. در زمان خرید باید به نوشته روی قوطی توجه شود. زیرا، تشخیص مشکی یا قهوه‌ای بودن آن به صورت ظاهری بسیار مشکل است. چون هر دو رنگ شبیه قیر و به رنگ سیاه است.
شاپان قهوه ای در واقع همان نوع مشکی است که با اضافه کردن پودر اخرا به آن حاصل می شود. این آستر یکی از ارزان ترین مواد موجود برای رنگ کاری چوب است.
شاپان چه کاربرد هایی دارد
همان‌طور که پیش از این به آن اشاره شد، از شاپان به‌عنوان رنگ آستر و پایه چوب استفاده می شود. یکی از کاربرد های اصلی آن به عنوان رنگ آستری برای انواع چوب های روسی نظیر نراد، یولکا، ساسنا و … است.
چوب روسی به رنگ کرم یا نخودی است. اغلب برای این که اساتید، رنگ سازه های ساخته شده با این نوع چوب را به رنگ قهوه ای، قهوه ای تیره و یا فندقی تغییر دهند، از آستری های روغنی مانند شاپان یا آستری فوری مانند جوهر استفاده می کنند.
نکته
مصرف این آستری محدود به چوب روسی نیست و برای تغییر رنگ راش، بلوط و … هم مورد استفاده قرار می گیرد. شاپان به دلیل داشتن قیمت ارزان، سهولت در اجرا روی قطعه چوبی و حلال ارزان مانند بنزین، محبوبیت فراوانی بین اساتید و علاقه مندان به رنگ کاری چوب دارد.
شرکت های دانش بنیان موفق به تولید آستری های پایه آب شده اند. اما، نداشتن دانش کافی در بازاریابی و فروش و مشکل استفاده از آن در چوب های روکش شده موجب می شود شاپان با اختلاف زیاد به عنوان آستری چوب محبوب در میان رنگ کار های قدیمی مورد استفاده قرار گیرد.
روش استفاده از آستری شاپان
برای استفاده از شاپان باید ابتدا آن را رقیق کرد. این آستری در مشتقات نفتی مانند نفت، تینر روغنی، گازوئیل و بنزین به خوبی حل می شود. اما، بهترین حلال آن برای استفاده در رنگ کاری بنزین است.
از آن جایی که این رنگ جذب چوب می شود و لایه ایجاد نمی کند باید از حلالی استفاده کرد که فرار بوده و به راحتی تبخیر می شود. بنزین حلالی است که این ویژگی ها را داشته و به سرعت تبخیر می شود.
موادی نظیر نفت و گازوئیل مدت زیادی روی سطح چوب باقی مانده و سطح چوب را چرب می کنند. در این حالت وقتی رنگ های فوری روی سطح چوب اجرا شوند، بین رنگ و چوب چسبندگی اتفاق نمی افتد. به همین دلیل، پس از مدتی رنگ پوسته می شود.
علاوه بر این، قابلیت حل کردن شاپان توسط نفت و گازوئیل کم است و نمی توان توسط این حلال ها شاپان تیره تهیه کرد. از این رو، برای ساخت آن ابتدا به مقدار لازم بنزین را در ظرفی ریخته و شاپان را کم کم به آن اضافه می کنیم.
پس از هر بار اضافه کردن شاپان، ترکیب را به خوبی هم می زنیم تا به طور کامل در بنزین حل شود. هر چه نسبت بنزین به شاپان بیشتر باشد رنگ آن روشن تر خواهد شد. شاپان مشکی پس از رقیق شدن به رنگ گردویی و شاپان قهوه ای نیز پس از رقیق شدن به رنگ فندقی تبدیل می شود.
حلال مناسب کدام است
برخی از تینر روغنی و برخی دیگر از نفت یا گازوئیل برای حل کردن شاپان استفاده می کنند. با وجود این که این حلال ها شاپان را حل کرده و از غلظت بالای آن می کاهند، اما مدت زمان خشک شدن آستری را به مراتب افزایش می دهند. از این رو، پس از اجرای آستری روی چوب و حتی خشک شدن آن یک لایه چرب روی رنگ آستری مشاهده خواهید کرد.
با این توصیف، بهترین حلال این آستری بنزین است. بنزین به دلیل فراریت بالا و هوا خشک بودن، بهتر از حلال های دیگر قیر را حل می کند. در این صورت آستری در سریع ترین حالت ممکن خشک خواهد شد. این حلال به دلیل نداشتن چربی، موجب خرابی سیلر، کیلر نمی شود.
بنزین و شاپان به چه نسبتی حل می شوند
نسبت مناسب بنزین و شاپان برای حل کردن، بستگی به تم رنگ مورد نظر دارد. اگر می خواهید رنگ قهوه‌ای تیره روی چوب اجرا کنید، می توانید یک کیلو شاپان مشکی را با یک لیتر بنزین ترکیب کنید. پس از اجرای آن روی چوب مشاهده خواهید کرد که رنگ قهوه‌ای تیره روی چوب اجرا شده است. اگر مایل هستید رنگ قهوه ای کمی روشن تر باشد، باید مقدار بیشتری بنزین به آن اضافه کنید.
با استفاده از ترکیب بنزین و شاپان قهوه‌ای می توان به یک رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز دست یافت. پس از اجرا این رنگ روی چوب، شاهد یک رنگ قهوه‌ای زنده تر بوده و تیرگی شاپون مشکی را نخواهید داشت.
روش حل کردن شاپان در حلال بنزین
برای حل کردن این آستری کافی است محتویات موجود در ظرف یک کیلویی را به یک ظرف بزرگ تر، ترجیحا پلاستیکی و چهار کیلویی است انتقال دهید. برای شروع به ازای هر یک کیلو شاپان، یک لیتر بنزین اضافه کرده و با استفاده از یک تکه چوب آن ها را به خوبی مخلوط کنید.
شاپان به این سادگی حل نمی شود. از این رو، برای حل کردن سریع آن باید دستکش پلاستیکی بنایی به دست کرده و شاپان را با دست در داخل بنزین ورز دهید. به این ترتیب شاپان سریع تر حل شده و به نتیجه دل خواه می رسید.
نکته
این آستری معمولا در فصل زمستان به سردی هوا واکنش نشان داده و کمی سفت می شود. به همین دلیل، حل کردن شاپان در زمستان بسیار سخت تر و طولانی تر از حل کردن در تابستان است.
نکته
توصیه می شود از دستکش پلاستیکی بنایی برای حل کردن و اجرای این آستری روی چوب استفاده کنید. زیرا، بنزین حاوی مقادیر بسیار زیادی از مواد سمی و سرطان زا است.
اگر به دستکش پلاستیکی دسترسی ندارید بهتر است آستری را با استفاده از قلم مو روی کار اجرا و سپس با یک دستمال خشک رنگ اجرا شده را سریع پاک کنید. این کار موجب می شود خط قلم مو روی کار باقی نماند.
روش های اجرای شاپان روی سطوح چوبی
سه روش اصلی برای این کار وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از پارچه
قلم مو
پیستوله رنگ پاش
نحوه استفاده از قلم مو
این روش از نظر بهداشتی توصیه می شود. زیرا، امکان برخورد دست با مواد و مصالح کار نظیر قیر و بنزین کاهش می یابد. ایرادی که در این روش مشاهده می شود، به جا ماندن رد قلم مو روی چوب است که به مرور موجب تیرگی و یا تفاوت رنگ قسمت های مختلف سطوح چوبی می شود.
مزیت استفاده از قلم مو در مقایسه با استفاده از پارچه این است که ماده آستری، با دست برخوردی نخواهد داشت و بهداشتی تر است. اما ایراد آن این است که، معمولا رد قلم مو روی کار باقی مانده و کار نهایی دورنگ و یا روشن و تیره می شود. برای از بین بردن این دو رنگی آستری، می توان از یک پارچه تمیز استفاده کرد.
نحوه استفاده از پیستوله رنگ پاش
پیستوله نوعی ابزار رنگ آمیزی سطوح مختلف است که از یک مخزن، یک لوله و در نهایت سری مخصوص تشکیل شده است. این روش نسبت به دو روش دیگر رواج کمتری دارد.
زیرا، پیستوله نسبت به قلم مو بزرگ تر بوده و کنترل آن هنگام کار سخت است. از این رو، ممکن است کار نهایی یکدست و تمیز از آب در نیاید. حرکت پیستوله حتما باید یکنواخت و یکدست باشد. درصورت تکرار، سطح پررنگ شده و احتمال سایه و روشن شدن کار وجود دارد.
در استفاده از شاپان چه مواردی را مورد توجه قرار دهیم
شاپان یک آستری برای تغییر رنگ چوب به قهوه ای است و هیچ خاصیت محافظتی روی سطح چوب ندارد. بنابراین، نمی توان از آن به عنوان یک رنگ نهایی استفاده کرد.
در صورتی که روی این آستری از رنگ هایی مانند سیلر و کیلر استفاده نشود، بعد از گذشت مدت کوتاهی رنگ شاپان کم رنگ شده و حتی با قرار گرفتن مقابل نور خورشید به طور کامل تبخیر و از بین می رود.
حلال شاپان بنزین است. در صورت استفاده از حلال های دیگر مانند گازوئیل و یا تینر روغنی، سطح کار چرب شده و از کیفیت نهایی رنگ کاسته می شود. علاوه بر این، موجب پوسته شدن و تخریب رنگ می شود.
شاپان باید به صورت مالشی روی کار اجرا شود. در صورت استفاده از قلم مو و پیستوله، باید با یک دستمال خشک سطح شاپان کاری شده را یکدست نمود.
قلم مو باعث قرار گرفتن یکباره حجم زیادی از آن در یک نقطه شده و در نتیجه لکه ایجاد می شود. به همین دلیل، باید به سرعت با یک دستمال خشک اضافه شاپان را جمع و سطح کار را یکدست کرد.
استفاده از پیستوله می تواند بسیار خطرناک باشد. زیرا، بنزین موجود در شاپان توسط پیستوله به صورت پودر در می آید. از این رو، با کوچک ترین جرقه نظیر وجود الکتریسیته ساکن در لباس یا حتی افتادن یک قطعه فلزی روی زمین، می تواند منجر به اتفاق جبران ناپذیری شود.
علت محبوبیت شاپان، قیمت ارزان و در دسترس بودن آن است. حلال آن (بنزین) نیز به راحتی و با قیمت کم تهیه می شود. اما باید توجه شود که این دو ماده نفتی مانند تمامی مواد شیمیایی دارای آلودگی بوده و برای سلامتی انسان مضر است.
0 نظرات
0 Acciones
English
Arabic
French
Spanish
Portuguese
Deutsch
Turkish
Dutch
Italiano
Russian
Romaian
Portuguese (Brazil)
Greek